باشگاه خبری فراساحل: پایان تحریم‌های ضد ایرانی سبب می‌شود نفت خام صادراتی ایران راهی بازار مدیترانه شود و عرصه را برای رقیبان تنگ‌تر کند. به گزارش باشگاه خبری فراساحل و به نقل از نشریه پلاتس از لندن، کارشناسان و منابع کشتیرانی اعلام کردند که با پایان تحریم‌های ضد ایرانی، اروپا و بویژه منطقه شمال مدیترانه، یکی از مقصدهای محموله‌های جدید صادرات نفت خام ایران خواهد بود. پس از پایان یافتن تحریم‌ها، دولت ایران به سرعت به شرکت‌های نفتی این کشور دستور داد که برنامه افزایش ٥٠٠ هزار بشکه‌ای تولید خود را آغاز و پایانه‌های صادرات نفت را برای ارسال محموله‌های نفتی آماده کنند. در مقابل، پالایشگاه‌های نفتی اروپا نیز برای پایان محدودیت صادرات نفت ایران به اروپا، در حال آماده باش قرار داشتند.

استفن جورج، کارشناس اقتصادی مؤسسه مشاوره کی بی سی در انگلستان، گفت: باور داریم که ایران برای از سر گیری ارتباط با مشتریان اروپایی خود در دوران پیش از تحریم، اقدام خواهد کرد و پالایشگران اروپایی، بویژه در حاشیه مدیترانه، برای خرید نفت از ایران مشتاق هستند. پیش از این، پالایشگران اسپانیایی و ایتالیایی اعلام کرده بودند که با پایان تحریم‌ها، برای ادامه واردات نفت از ایران علاقمند هستند. داریو اسکافاردی، مدیر عامل شرکت پالایشگر ساراس در جزیره ساردینیای ایتالیا اعلام کرد که گفتگوها برای شروع دوباره معاملات نفتی آن با ایران آغاز شده و این شرکت آماده از سر گیری همکاری است. هفته گذشته نیز سخنگوی شرکت پالایشگر سپسا در اسپانیا گفت: ایران همواره یکی از گزینه‌های خرید نفت برای شرکت ما بوده و و سپسا سابقه‌ای طولانی در همکاری تجاری با ایران دارد.

پیش از آغاز تحریم‌ها در سال ٢٠١١ میلادی، ایران حدود ٦٠٠ هزار بشکه نفت به اروپا صادر می‌کرد که بیش از نیمی از آن به کشورهای ایتالیا و اسپانیا فرستاده می‌شد. بر پایه برآوردهای مؤسسه کی بی سی، اکنون ایران می‌تواند در آغاز روزانه ١٥٠ هزار تا ٢٠٠ هزار بشکه نفت به پالایشگران اروپایی صادر کند. جورج اعلام کرد که ممکن است آغاز دوباره تحویل محموله‌های نفت ایران به اروپایی‌ها، به زمان نیاز داشته باشد، زیرا این پالایشگران باید مسائلی همچون بیمه، اسناد اعتباری و دیگر مقدمات را فراهم کنند. یک منبع معاملاتی همچنین اعلام کرد که آماده شدن زیرساخت‌های پرداخت و بارگیری لازم برای استقبال از نفت ایران، نیازمند زمان است. با این همه، بازپس‌گیری سهم ایران از بازار پالایش نفت اروپا، چالشی جدی خواهد بود.

پیروز موسوی، مدیر عامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران جمعه (٢٥ دی) اعلام کرد که اروپا، "صد در صد" یکی از بازارهای هدف برای افزایش صادرات نفت ایران پس از پایان تحریم‌های غربی خواهد بود. یک معامله گر اروپایی گفت: بازگشت نفت ایران، تحرکاتی بسیار را در مدیترانه پدید می‌آورد، زیرا به باور من، نفتی که نتواند به جای دیگر برود، یه اینجا خواهد آمد. پیش از این، برخی منابع معاملاتی در آسیا اعلام کرده بودند که بازار این قاره برای افزایش خرید نفت از ایران رقابت نخواهد کرد و اروپا، محتمل‌ترین مقصد صادرات نفت ایران خواهد بود. با توجه به لبریز بودن بازار نفت اروپا از محموله‌های نفتی، افزایش حضور ایران در این بازار با چالش‌هایی روبرو خواهد شد.

طبق آمار مؤسسه یورو استت، از سال‌های ٢٠١١ تا ٢٠١٤ میلادی، عراق صادرات نفت خام خود را به اروپا ١٢٨ هزار بشکه افزایش داد. کیفیت نفت خام عراق به کیفت نفت خام ایران نزدیک است. یک معامله گر نفتی در شمال غرب اروپا اعلام کرد که نفت خام ایران، با دیگر انواع نفت خام رقابت می‌کند و می‌تواند جای آنها را بگیرد. به گفته وی، نفت خام اورالز روسیه، نفت خام سعودی و نفت خام بصره عراق، مهمترین رقیبان نفت ایران خواهند بود. با افزایش رقابت، پالایشگران اروپایی شاهد گزینه‌های بیشتر و به احتمال زیاد قیمت‌هایی کمتر برای نفت خام مورد نیاز خود خواهند بود. جورج گفت: بازگشت نفت خام ایران ممکن است عربستان، عراق و روسیه را به فکر ارائه تخفیفهای بیشتر بیندازد. از سوی دیگر، ممکن است نفت خام تولیدی در عربستان و غرب آفریقا، به یافتن مقصدی جدید نیازمند شود.

یک معامله گر انگلیسی پیش‌بینی کرد که نفت خام تولیدی در غرب آفریقا، راهی بازار نفت آمریکا می‌شود و نفت خام سعودی‌ها نیز پس از واگذاری بازار اروپا به نفت ایران، راه ایالات متحده را در پیش می‌گیرد. افزایش صادرات نفت ایران همچنین بر تقاضای نفت خام روسیه، منطقه خزر، و دریای شمال تأثیر می‌گذارد. با وجود شدت یافتن رقابت برای تولیدکنندگان، بویژه در مدیترانه، پالایشگران این منطقه از موقعیتی بهتر برخوردار خواهند شد. با این همه، پالایشگران اروپایی برای اطمینان یافتن از این که محموله‌های نفتی ایران تازه استخراج شده‌اند، ممکن است پیش از خرید آنها آزمایش‌هایی انجام دهند.